Historisch landgoed met nieuwe betekenis

STERRENBOS

allée découverte

Type lanen

Sterrenbossen werden begin zeventiende eeuw veelvuldig toegepast in de formele Franse tuinaanleg. Aan het eind van de zeventiende eeuw verspreidde deze mode zich ook naar de republiek der verenigde Nederlanden. Deze ontwikkeling viel samen met de opkomst van de buitenplaats.

In sterrenbossen werden verschillende typen lanen toegepast: onder andere lanen met een rij bomen aan beide zijden, lanen met twee rijen bomen aan beide zijden of meerdere lanen. Bij een ‘allée couverte’ overwelven de bomen de paden, waardoor ze de wandelaar schaduw bieden. Belangrijke paden waren meestal van het type ‘allée découverte’ en werden geflankeerd door hoge taxushagen.

Point de vue

Alle bomen in een sterrenbos waren doorgaans van hetzelfde soort, veelgebruikt waren beuk, iep, abeel, linde en paardenkastanje. In veel gevallen werden de bomen 12 voet (ongeveer 3,5 meter) van elkaar geplant. De bodem van de paden werd bedekt met zand of was begroeid met kortgeschoren gras.

Sommige lanen hadden aan het eind een ‘point de vue.’ Dat was ook het geval op Landgoed Sterrebosch, vanuit de midden laan was er zicht op het oude hoofdhuis van meermuiden aan 1 kant en de theekoepel aan de andere kant in het verlengde van de middelste laan.

Lanen hersteld

Sterrenbossen werden met name toegepast als sierelement aan de randen van landgoederen. Ze werden gebruikt voor wandelingen, en de grotere sterrebossen werden tevens gebruikt voor de jacht. Op de kadastrale kaart uit 1832 staat het perceel van het sterrenbos aangegeven als ‘terrein van vermaak’. Het sterrenbos werd omringd door hakhout; deze bomen werden om de vijf tot vijftien jaar net boven de stambasis gekapt voor de houtproductie.

De sterrenboslanden waren verwaarloosd, tevens was er in de tweede wereldoorlog veel gekapt door de Duitsers. Op de kaarten van de AHN (actueel hoogtebestand Nederland) is de oorspronkelijke locatie van de lanen te herkennen, aan de hand hiervan hebben we het sterrenbos in 2020 weer kunnen herstellen en kan er weer gewandeld worden over de mooie lanen.